Soru: Hocam ben eşimin iş yerinde sigortalı gözüküyorum. İki ay önce doğum yaptım ve şimdi doğum parası aldım. Orda çalışmadığım halde sigortalı olmam ve doğum parası almam günah mıdır? Ben evde yaptığım işlerin yanı sıra bebek baktığımı düşünerek sigorta yaptırmayı ve doğum parası almayı vicdanen uygun gördüm sizce bunun doğrusu nedir?
Cevap: Sorunuzu bir sigorta müfettişine danıştım, hukuken bunun nasıl görüldüğünü sordum. Bana yazdığı cevaba göre de bu yapılan iş caiz görülmemektedir. Müfettişin cevabını size iletiyorum:
“…Uygulamada bu husus “sahte sigortalılık” olarak adlandırılmakta olup mevcut yasalara aykırıdır. Uygulama ile kişinin bir iş yerinde fiilen çalışmamasına rağmen o iş yerinde fiilen çalışıyormuş gibi sigorta bildirimi yapılmaktadır.
Bazı teşviklerden yararlanma, emekliliğe hak kazanma, kamu görevlilerinin eş tayini hakkından yararlanma ve benzeri amaçlarla uygulamaya başvurulmaktadır.
Kadın işçilere kurum tarafından geçici iş göremezlik ödeneği adı altında analık yardımı yapılmaktadır. Bu yardımdan faydalanmak isteyenler genellikle doğuma yakın zamanda kendisini bir iş yerinde sigortalı olarak göstermekte ve analık yardımından yersiz olarak yararlanmaktadır.
Fiilen çalışmayıp emekli olmak isteyenler yönünden “isteğe bağlı sigortalılık” yasada düzenlenmiştir. Bu yolla kişi genel sağlık sigortası ve uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olmaktadır. Bu sayede sağlık hizmetlerinden faydalanma ve şartlar sağlandığında (prim+süre) emekliliğe hak kazanma mümkündür. Ancak bu uygulamada kişi kısa vadeli sigorta kolları (iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık) olarak tanımlanan haklardan faydalanamaz. Dolayısıyla analık yardımı alması da mümkün olmaz.
Sahte sigortalılığın tespit edilmesi durumunda kişi adına bu dönemde yapılan sigorta bildirimlerinin iptali yanında, sigortalı olduğu dönemde yararlandığı tüm ödemeler (hastane masrafları, ilaç bedelleri vb.) geri alınmaktadır. Bu kişilerin emekli olması halinde de emeklilikleri iptal edilerek ödenen tüm emekli maaşları geri alınmaktadır. Ayrıca iş yeri hakkında her ay için ayrı ayrı idari para cezası uygulanmakta; nitelikli dolandırıcılık iddiasıyla Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmaktadır.”
Kaynak: Fetva Meclisi
