Nikâhta kadının ne tür şartları olabilir?

CEVAP: Şöyle özetleyebiliriz:

1. Zaten nikâhın gereği olarak yapılacak bir şeyi şart koşması durumunda mesela evin masraflarını erkek ödeyecek demesi gibi bir şartta sıkıntı yoktur.
2. Mehri için senet, kefil veya başka bir belge istese caizdir.
3. Cinsel ilişki kurmamak gibi evlenmenin tabii gereklerinden birini yapmamayı şart koşsa bu şart kabul edilmez, batıl olur.
4. Kadın, kendisine mahsus bir evde oturmayı, evde başka birisinin akraba bile olsa bulunmamasını şart koşsa bu şart hakkıdır.
5. Kadın erkeğe, kendisinin üzerine başka bir kadınla evlenmemesini şart koşması durumunda bu şart Hanefi ve Şafii fukahasına göre yerine getirilmesi zorunlu bir şart değildir. Bazı fakihler ise bu şartı yerine getirmeyi müstehap görmüşlerdir. Kadim fukahadan bazıları ve muasır fukahanın bir kısmı ise bu şarta uymayı zorunlu görmüşlerdir.
   Erkeğin böyle bir şarta evet demesi durumunda Müslüman olarak sözüne sadık kalması gerekir. Sözünde durmaz ve tekrar evlenirse o evliliği sahih olur ama birinci eşinin de nikâhı feshetmek istemesi hakkı olur.
6. Kadının evlilik durumunda yaşadığı şehirden çıkarılmamasını şart koştuğunda erkek kabul ederse bu şartı böyle bir şarta uyması bir önceki mesele ile aynıdır. Uymadığı zaman kadına fesih hakkı doğabilir.
7. Kadın eğitimini tamamlamayı şart koşar ve erkek de kabul ederse bu şart muteberdir, erkek eğitime devam etmesine baştan izin vermiş demektir.
8. Kadın iş hayatına devam etmeyi yani evlendikten sonra da çalışmaya izin vermesini şart koşar ve erkek de kabul ederse böyle bir şartı Hanefi fukahası caiz görmemiştir. Fıkıh konseyi ise aile içi görevlerde aksama nedeni veya iş yerinde ağır bir sorun gibi gerekçe bulunmadıkça erkeğin bu şartı kabul etmesi durumunda kadının hakkının sabit olacağını düşünmüştür. Bu sebeple kadının iş yapıp kazanması ev bütçesine katkı mecburiyeti de getirmez. Kadın ev bütçesine katkı sağlarsa bu onun bileceği bir iştir, mecburiyeti yoktur.
9. Kadına evi dışında çalışma mecburiyeti getiren bir şart da getirilemez.
10. Kadın, erkekte bulunan boşama hakkının kadına verilmesini şart olarak koşması durumunda Hanefi fukahası böyle bir şartın geçerli olacağını erkeğin de buna vefa göstermesi gerekeceğini söylemiştir. Bu bir vekâlettir adeta. Yani erkek elindeki boşama hakkını kullanmayı kadına vermiştir ama onun hakkı iptal olmuş değildir.
11. Kadın, kuması olacak kadının boşamasını erkeğe şart koştuğunda bu şart muteber değildir, nikâh yapılırsa o nikâh caizdir. Hanefi fukahasının görüşü böyledir.
12. Kadın bir yolla eline geçen paradan erkeğin almamasını şart koşması durumunda bu şart geçerlidir. Erkeğin kadının özel malına dokunması hakkı değildir.
13. Kadın evinde hizmetçi bulundurma şartı koştuğunda ise hizmetçiyi gerektirecek özel bir durumu varsa bu şartı muteberdir.
14. Kadın, anne babasının acil durumunda yanında olmalarını şart koşmuş ve erkek de bu şartı kabul etmiş ise erkeğin şarta uyması gerekir.
15. Kadın, eşinin onu (mehir dışında fazladan olarak) hacca götürmesini şart koşar ve erkek de kabul ederse sözünde durması gerekir.